Pogledajte grafik: Koji je najbolji položaj bebe za porođaj

Najčešće čujemo da su položaji deteta u maternici takvi da je ono okrenuto glavicom prema dole ili karlično (glavica gore). Ali strana na koju je dete okrenuto (gleda li u levo, u desno, prema maminom pupku ili prema njenim leđima) može znatno olakšati ili otežati porođaj. S obzirom na to da na detetov položaj u maternici utiču mišići koji se nalaze oko materice kao i majčini najučestaliji položaji (npr. sedi li majka često, ako sedi, gde sedi i kako), u većini slučajeva jednostavnim vežbama ili novim načinima sedenja ili ležanja majka može uticati na položaj deteta u materici i na taj način olakšati porođaj.

Beba koja je okrenuta glavicom prema dole najviše se pokreće tako da se vrti oko svoje ose i na taj način zauzima različite položaje u maternici. Položaj koji zauzima dijete u maternici prije porođaja više utiče na porođaj nego detetova težina – ako je dete optimalno položeno u matrici, lako će izići glavica (pa tako i tijelo).

Simpson i dr. (2015) u svom su istraživanju o uticaju položaja deteta na ishod porođaja dokazali su da su carski rezovi mnogo učestaliji kad je dete okrenuto tako da gleda prema majčinu trbuhu (occipito posterior (OP) ili donji potiljačni položaj). Konkretnije, u porođajima gde je dete bilo u položaju OP, carski je rez bio potreban četiri puta češće nego kod dece koja su bila u položaju OA (occipito anterior (OA) ili prednji zatiljni položaj), nnezavisno o tome je li majka bila prvorotka ili je već rađala. Nadalje, autori su iz rezultata zaključili da položaj deteta više utiče na završetak porođaja od detetove težine.

S obzirom na to da znamo da je učestalost prave disproporcije karlice vrlo retka, a da su mnoge žene podvrgnute carskom rezu zbog te dijagnoze, možemo zaključiti da je položaj deteta imao veći uticaj na završetak porođaja od majčine karlice. Majka će lakše roditi optimalno položenu veliku bebu od male bebe u lošem položaju.

Koji je položaj najbolji?

Za porođaj je optimalan položaj onaj u kojem je dete okrenuto glavom prema dole, leđima okrenutim prema majčinu trbuhu, licem prema njezinim leđima.
Na taj način dete najlakše prolazi kroz karlicu; može saviti glavu i vrat te zabiti bradu u prsa kako bi najuži deo njegove glave (donji deo) pritisnuo majčin vrat maternice i na taj ga način proširio. Fleksibilni spojevi detetove lobanje omogućuju glavici da promeni oblik i lakše prođe kroz porođajni kanal tokom porođaja.

Foto: Pixabay

Takav se položaj naziva occipito anterior (OA), odnosno prednji potiljačni položaj, što znači da potiljak (donji deo bebine glave ili occipito) prednjači (anterior). Većina se beba nalazi u tom položaju. Ako je beba okrenuta u levo, u lekarskom će nalazu taj položaj biti označen kao levi occipito anterior (LOA). Ako je okrenuta u desno, oznaka je desni occipito anterior (ROA).

Bebe okrenute licem prema majčinu trbuhu

Neke se bebe nalaze u položaju u kojem su licem okrenute prema majčinom trbuhu. Takav se položaj naziva occipito posterior (OP) i obično uzrokuje duži porod jer beba ne može jednostavno zabiti bradu u prsa, a to otežava prolazak kroz karlicu. Kada je beba u ovom položaju, često dolazi do bolova u leđima tokom porođaja.

Dugotrajno sedenje u fotelji ili autu može povećati verovatnost da će beba zauzeti taj položaj. S obzirom na to da su bebina leđa teža od njenog prednjeg dela tela, njena će težina povući je prema onom smeru u kojem ste vi naslonjeni.

Foto: Pixabay

S druge strane, ako se naginjete prema napred, postoji mogućnost da se beba okrene leđima prema vašem trbuhu.Položaj u kojem su vaša kolena niže od kukova stvara više prostora da se bebina glavica postavi u prednji deo vaše karlice. Međutim, neke bebe naknadno ne mijenjaju položaj.

Postoje trikovi kojima možete pokušati postaviti bebu u položaj optimalan za porođaj:

okrenite stolicu pre nego što sednete i sedite na nju naopačke, tako da se nagnete rukama na naslon gde obično budu leđa.
sedite na stolicu tako da su vam stopala u ravni poda i nagnite se prema napred tako da vam trbuh visi između koljena
koristite pilates loptu za sedenje
ako puno sedite na poslu, redovno se pomerite od stola i prošetajte. Ako je potrebno, možete sesti na nekoliko jastuka tako da su vam kukovi viši od koljena.
čitajte i gledajte televiziju tako da ste na kolenima, naslonjeni rukama na jastuke ili pilates loptu.
stanite četvoronoške i radite lagane kružne pokrete kukovima.
sedite na jastuku dok putujete automobilom.
lezite na levi bok i položite desnu nogu ispred lijeve noge (i obavezno stavite jastuk između kolena)
plivajte ili plutajte na trbuhu.

Izbegavajte sledeće položaje:

Sedeći položaj u kojem ste leđima naslonjeni na mekanu sofu ili stolicu

"tursko sedenje" i dubok čučanj.

Provedite što više vremena u položajima u kojima ste nagnuti prema napred i gde su vam kukovi ispod visine kolena, posebno od 34. nedelje trudnoće pa nadalje ako vam je ovo prva trudnoća, ili od 37. nedelje pa nadalje ako ste već bili trudni.

U kojem se položaju nalazi moje dete? Kako saznati da li je okrenuto prema napred ili nazad?

Ponekad nije jednostavno otkriti u kojem se položaju nalazi vaša beba, ali će vam vaš lekar ili babica znati odgovoriti na ovo pitanje, posebno kad radite ultrazvuk. No postoji nekoliko načina kako možete sami otkriti položaj vaše bebe u zadnjem tromesečju trudnoće. Sljedeći saveti važe samo ako vam je dete položeno glavicom prema dole (stav glavom), a nazivi položaja su kao u ogledalu– tako da je levi položaj deteta zapravo dete čija su leđa položena na vašoj desnoj strani.

Lezite na leđa na ravnu podlogu ili stojte na nogama i probajte rukama opipati deo deteta koji je dug i tvrd. To su vjerovatno leđa. Strana trbuha koja je mekana na dodir vjerojatno je mesto gde se nalazi voda, odnosno strana suprotna detetovim leđima. Okrugli deo koji možete opipati odmah nakon leđa vjerovatno je guza. Razmislite kako i gde dete najviše lupa – mesto gde osećate snažne pokrete je mesto gde se najvjerovatnije nalaze kolena ili noge, a mesto gde osećate nežnije pokrete je vjerojatno mesto gde se nalaze laktovi ili ruke. Kad znate gde su leđa i guza, te gde su ruke i/ili noge s obzirom na bebine pokrete, moći ćete vizualizovati detetov položaj. Glavicu je malo teže opipati, posebno ako je duboko u karlici, pa možete pitati lekara ili babicu da vam pokaže kakoda je pronađete dodirom. Ako vam je lakše, možete položiti lutku pored trbuha i namestiti je na isti način kako mislite da je dete položeno u materici. Pogledajte kako to radi iskusna babica Gail Tully: Spinning Babies

Belly Mapping with Gail Tully from Brooke Walsh on Vimeo.

Na detetov položaj i pokrete uticaće i položaj posteljice, odnosno pokreti će biti "prigušeni" u delu trbuha gde se nalazi posteljica. To je normalno. Da biste lakše vizualizovali detetov položaj u materici, pripremili smo vam edukativnu ilustraciju, pa pogledajte i probajte zamisliti u kojem je smeru vaše dete trenutno okrenuto, i ako je potrebno, poduzmite radnje da ga potstaknete na okretanje.

Tekst, video materijal i info grafik preuzeti sa sajta: Roda.hr